Trong văn bản gửi cơ quan, hiệp hội lấy ý kiến về một số nội dung mới trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Bộ Công an cho biết việc quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe như dự thảo là cần thiết.
Theo cơ quan này, việc quản lý người lái xe sau khi được sát hạch, cấp giấy phép đang bị buông lỏng, cơ quan chức năng chưa có biện pháp quản lý phù hợp, nhất là việc chấp hành pháp luật của người lái xe. Các nước tiên tiến như Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc đều có quy định trừ điểm bằng lái đối với lái xe vi phạm, nguy cơ gây mất an toàn giao thông.
Việc trừ điểm bằng lái cũng tương đồng với quy định quản lý nhà nước như trong lĩnh vực y tế, dược. Pháp luật quy định biện pháp quản lý hành chính nhà nước tương tự thu hồi chứng chỉ hành nghề. "Đây sẽ là một biện pháp quản lý nhà nước, không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông", Bộ Công an nêu.
Biện pháp này giúp quản lý người lái xe trong suốt quá trình từ khi đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép cho đến quá trình chấp hành pháp luật, vi phạm tái phạm. Trừ điểm bằng lái còn nhằm cải thiện hành vi, nâng cao ý thức, giúp cơ quan quản lý giám sát toàn diện quá trình chấp hành sau vi phạm của người lái xe.
Bằng lái xe ôtô B2. Ảnh: Phương Sơn
Để triển khai, Bộ Công an cho biết Chính phủ sẽ ban hành quy định cụ thể thẩm quyền, căn cứ, trình tự, thủ tục trừ điểm, phục hồi giấy phép lái xe. Cơ quan chức năng sẽ quy định cụ thể các hành vi vi phạm nghiêm trọng, nguy cơ gây mất an toàn giao thông cao. Mức trừ điểm trong một lần vi phạm sẽ được nghiên cứu và đảm bảo không trùng với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính.
Khi dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông hồi tháng 4/2020, Bộ Công an đề xuất mỗi giấy phép lái xe có 12 điểm, tài xế sẽ bị trừ điểm trên hệ thống quản lý mỗi khi vi phạm giao thông. Trường hợp bị trừ hết điểm, giấy phép lái xe bị coi không còn hiệu lực. Tài xế muốn cấp giấy phép lái xe mới, phải học và thi trong ít nhất 6 tháng kể từ ngày giấy phép lái xe cũ hết hiệu lực.
Từ năm 2003, cơ quan chức năng áp dụng biện pháp đánh dấu số lần vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thông đường bộ của lái xe bằng "bấm lỗ". Nếu giấy phép lái xe bị đánh dấu 2 lần thì tài xế phải thi lại Luật Giao thông đường bộ khi đổi giấy phép lái xe; nếu bị đánh dấu 3 lần, giấy phép lái xe hết giá trị sử dụng, tài xế phải thi lại cả lý thuyết và thực hành để được cấp giấy phép mới.
Tuy nhiên sau 4 năm thực hiện, quy định này bị bãi bỏ. Bộ Công an cho rằng việc bấm lỗ trên giấy phép lái xe không thể hiện thời điểm vi phạm, bằng lái lem nhem thiếu thẩm mỹ. Ngoài ra việc bấm lỗ dễ phát sinh tiêu cực khi lái xe bị bấm lỗ nhiều thì tìm mọi cách "chạy" bằng lái mới.
Bộ Công an cho rằng trừ điểm bằng lái không phải xử phạt hành chính mà được xây dựng tương đồng quy định tước giấy phép hành nghề.
