Theo truyền thuyết, nơi họp chợ Âm Dương được hình thành giữa một khu đất có tên Bãi Hồ (là một bãi cái nằm giữa vùng hồ Lãng Bạc)- là chiến trường giữa nghĩa quân của Hai Bà Trưng và quân xâm lược. Nhiều binh sĩ đã hy sinh ở trận chiến.
Sau trận chiến, thân nhân của những người lính tử trận đã về chiến trường tìm kiếm người thân vào dịp sau Tết. Họ đến chiến trường để thắp hương và đốt vàng mã cho người thân. Dần dần, người dân quan niệm, cửa âm phủ một năm chỉ mở một lần vào đêm mùng 4, rạng ngày mùng 5 tháng Giêng cho người dưới âm lên gặp người thân của mình trên trần gian. Từ đó, hình thành chợ Âm dương. Từ năm 2022, tỉnh Bắc Ninh phục dựng lại chợ Âm dương. Bên cạnh ý nghĩa “mua may bán rủi” mang tính thương mại, phiên chợ Âm dương còn mang ý nghĩa tâm linh.
Chợ Âm dương - phiên chợ đặc biệt nhất Việt Nam khi chỉ họp mỗi năm một lần vào nửa đêm.
Điều đặc biệt là chợ không sử dụng đèn sáng mà chỉ có một số ngọn nến nhỏ bé.
Ngoài ra những người đi chợ không nói cười ồn ào vì sợ những linh hồn hoảng sợ, làm mất đi sự tôn nghiêm của không gian trong chợ.
Chính vì thế khung cảnh chợ hiu hắt, không gian tối om như mực. Chợ chủ yếu bán hàng mã, hương dùng để đốt cho người đã khuất, ngoài ra còn bán rượu, trầu cau, muối và hoa quả như đu đủ, táo…
Người đi chợ chỉ để cầu may, trút bỏ muộn phiền, không quá quan tâm đến việc trao đổi mua bán. Trong chợ người mua không mặc cả, người bán không ra giá.
Có một loại hàng bán rất đặc biệt tại phiên chợ này là gà đen, biểu tượng cho sự thần bí, tâm linh.
Theo quan niệm dân gian thì mua được một con gà đen tại phiên chợ này gia chủ sẽ gặp may mắn cả năm.
Người đi chợ Âm dương đốt vàng mã cho người thân đã mất.
Ngay giữa ngã ba chợ, người ta còn bày một mâm cháo cúng với ý nguyện cho người âm được no đủ. Theo tục lễ sau khi tan chợ, những người còn lại sẽ mời nhau uống nước, ăn trầu, hát quan họ.
Về đêm, chợ Âm dương càng đông người. Từ Tết Nhâm Dần 2022, phiên chợ đặc biệt và ý nghĩa này đã được phục dựng lại.
Chợ chỉ họp duy nhất một lần trong năm vào đêm mồng 4, rạng sáng mùng 5 tháng Giêng, mang đầy vẻ huyền bí, "ma mị", trở thành hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc tín ngưỡng dân gian của người dân tại làng Ó (nay là làng Xuân Ổ, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh)
