Ngày mai (3-1), TAND TP Hà Nội sẽ đưa ra xét xử đối với 38 bị cáo trong vụ án Công ty Việt Á biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu của đề tài thuộc sở hữu nhà nước thành sản phẩm thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, sản xuất, bán thương mại trên cả nước với giá nâng khống, thu lời bất chính đặc biệt lớn.
Trong đó, chủ tịch kiêm tổng giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt bị xét xử về tội đưa hối lộ và vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Cựu bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh bị xét xử về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Cựu bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị xét xử về tội nhận hối lộ…
Bị cáo Phan Quốc Việt trong phiên xử tại Tòa án Quân sự Thủ đô ngày 28-12-2023. Ảnh: CTV
Câu kết với nhiều quan chức
Theo cáo trạng, trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 bùng phát, lợi dụng chủ trương của Nhà nước về việc giao các đơn vị chủ động nghiên cứu để chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch, Phan Quốc Việt đã thông đồng, câu kết với các bị can là những người có chức vụ, quyền hạn tại Bộ KH&CN, Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ để Công ty Việt Á được phối hợp tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu cấp quốc gia về test xét nghiệm do Bộ KH&CN đại diện chủ sở hữu.
Phan Quốc Việt đã thông đồng, câu kết với Trịnh Thanh Hùng (cựu vụ phó Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN) để ông Hùng tác động Chu Ngọc Anh (cựu bộ trưởng Bộ KH&CN), Phạm Công Tạc (cựu thứ trưởng Bộ KH&CN) quyết định cho Công ty Việt Á được thực hiện đề tài nghiên cứu chế tạo test xét nghiệm trái pháp luật.
Với mục đích được sản xuất, bán test xét nghiệm thu lời bất chính, Việt đã tiếp tục câu kết với Trịnh Thanh Hùng, Nguyễn Thanh Long (cựu bộ trưởng Bộ Y tế), Nguyễn Huỳnh (cựu phó phòng, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế), Nguyễn Văn Trịnh (cựu trợ lý phó thủ tướng) và các bị can khác thực hiện nhiều hành vi sai phạm giúp Công ty Việt Á được kiểm định test xét nghiệm; được nghiệm thu giai đoạn 1 của đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức.
Để thuận lợi cho việc bán test xét nghiệm trên phạm vi cả nước, Việt câu kết với các bị can thuộc Bộ KH&CN để được đề nghị tặng bằng khen, đánh bóng hình ảnh, thương hiệu. Ông chủ Việt Á cùng với các bị can thuộc Bộ Y tế để được hiệp thương theo giá đã được nâng khống, chậm kiểm tra giá hiệp thương để tạo mặt bằng giá; giới thiệu với các lãnh đạo tỉnh, TP để bán thương mại test xét nghiệm thu lời bất chính.
Để được các đồng phạm can thiệp, giúp đỡ như nêu trên, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỉ đồng.
Trong đó, Phan Quốc Việt đã hai lần đưa hối lộ Trịnh Thanh Hùng với tổng số tiền 350.000 USD (tương đương hơn 8 tỉ đồng); Việt trực tiếp và chỉ đạo cấp dưới đưa hối lộ cho các bị can tại Bộ Y tế là Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Minh Tuấn (cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế), Nguyễn Nam Liên (cựu vụ trưởng Vụ KHTC, Bộ Y tế) tổng cộng 2,65 triệu USD (tương đương hơn 60 tỉ đồng) và 4 tỉ đồng.
Cơ quan điều tra xác định tổng số tiền Việt đưa hối lộ là 106 tỉ đồng; gây thiệt hại số tiền 1.235 tỉ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách nhà nước 402 tỉ đồng.
Chi hoa hồng khủng để tiêu thụ
Để tiêu thụ test xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống, Phan Quốc Việt và các nhân viên Công ty Việt Á đã thông đồng, câu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra.
Quá trình tiêu thụ test xét nghiệm, Phan Quốc Việt chỉ đạo các nhân viên tính toán và chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng; trực tiếp hoặc chỉ đạo Vũ Đình Hiệp, Phan Tôn Noel Thảo, Hồ Thị Thanh Thảo đưa hối lộ tổng cộng 34 tỉ đồng cho các lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập trên phạm vi cả nước.
Cơ quan điều tra xác định tổng số tiền Việt đưa hối lộ là 106 tỉ đồng; gây thiệt hại số tiền 1.235 tỉ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách nhà nước 402 tỉ đồng.
Đáng chú ý, trong vụ án này, Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) và Nguyễn Bạch Thùy Linh (giám đốc Công ty SNB Holdings) bị truy tố tội lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi. Khi biết Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành tạm thời test xét nghiệm COVID-19, hai phụ nữ chủ động gặp, bàn bạc với Phan Quốc Việt và Vũ Đình Hiệp về việc xuất khẩu kit test.
Do Công ty Việt Á chưa được cấp số đăng ký lưu hành chính thức, chưa đủ điều kiện xuất khẩu nên Phan Quốc Việt thỏa thuận và chấp nhận chi 40% giá trị xuất khẩu cho Thủy với mục đích để Thủy lo thủ tục xuất khẩu.
Sở dĩ có việc này là do Thủy có mối quan hệ cá nhân với lãnh đạo cấp cao trong Chính phủ, có thể can thiệp, tác động giúp Công ty Việt Á thuận lợi trong việc được cấp sổ đăng ký lưu hành chính thức, cấp chứng chỉ CE, CFS, đủ điều kiện xuất khẩu test xét nghiệm.
Cáo trạng kết luận Nguyễn Thị Thanh Thủy cùng Nguyễn Bạch Thùy Linh đã gợi ý công ty thuộc chính phủ Singapore ký hợp đồng mua test xét nghiệm của Công ty Việt Á, trị giá 1 triệu USD với mục đích để được hưởng lợi bất chính. Trong đó, Thủy hưởng lợi 2 tỉ đồng, Linh hưởng lợi 6 tỉ đồng.•
Phan Quốc Việt lãnh 25 năm tù trong vụ án thứ nhất
Từ ngày 27 đến 29-12-2023, Tòa án Quân sự Thủ đô xét xử Phan Quốc Việt và sáu bị cáo khác trong vụ kit xét nghiệm Việt Á liên quan Học viện Quân y, nơi thực hiện đề tài nghiên cứu kit test COVID-19 đã nêu trên.
Trong đó, bản án sơ thẩm tuyên phạt Phan Quốc Việt 25 năm tù về hai tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Bị cáo Trịnh Thanh Hùng bị xử phạt 15 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Bị cáo Vũ Đình Hiệp, phó tổng giám đốc Công ty Việt Á, nhận mức án sáu năm tù về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Sau khi bị Tòa án Quân sự Thủ đô tuyên phạt 25 năm tù, chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt tiếp tục bị TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử, liên quan đến sai phạm về kit test COVID-19.
