Đây là điểm mới tại dự thảo sửa đổi Quyết định 24/2017 về cơ cấu điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, so với các bản thảo trước đây được Bộ Công Thương lấy ý kiến.
Hiện Bộ Tài chính có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công Thương trong điều hành giá điện, theo Quyết định 24 áp dụng từ năm 2017 đến nay.
Trước đó, trong quá trình xây dựng dự thảo sửa đổi Quyết định 24, Bộ Tài chính từng đề nghị không quy định trách nhiệm phối hợp của họ tại dự thảo Quyết định và bỏ nội dung "Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) gửi hồ sơ báo cáo phương án giá điện tới Bộ Tài chính". Thay vào đó, bộ này chỉ phối hợp trong những trường hợp có biến động bất thường, hoặc tác động lớn.
Tại dự thảo mới nhất, Bộ Công Thương vẫn giữ trách nhiệm phối hợp của Bộ Tài chính nhưng cụ thể vai trò của Bộ này là "cơ quan quản lý nhà nước về giá". Bộ Công Thương cũng đề xuất các bộ, cơ quan liên quan tham gia, phối hợp với các nội dung liên quan, theo "chức năng, nhiệm vụ".
Cùng đó, để minh bạch hơn quá trình xem xét điều chỉnh giá điện, Bộ Công Thương muốn bổ sung trách nhiệm của Tổng cục Thống kê trong đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá điện đến kinh tế vĩ mô. EVN sẽ cung cấp các số liệu có liên quan để cơ quan này có cơ sở thống kê, đánh giá.
Về phía Bộ Công Thương vẫn sẽ chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý nhà nước về điện lực, sử dụng điện, trong đó có giá điện. Tức, Bộ này là cơ quan hướng dẫn EVN tính toán giá bán điện bình quân, thực hiện việc điều chỉnh giá điện, chủ trì kiểm tra, giám sát.
Công nhân EVN Hà Nội kiểm tra đường dây, tháng 6/2023. Ảnh: EVN Hà Nội
Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định chung về trường hợp Chính phủ hoặc Thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng phương án hỗ trợ giảm tiền điện trong giai đoạn tạm thời, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.
Tại dự thảo lần này, cơ quan chức năng vẫn giữ đề xuất giá điện được tính thêm các chi phí vốn chưa được tính trước đây như chênh lệch tỷ giá. Thời gian điều chỉnh giá điện dự kiến được rút ngắn từ 6 tháng xuống 3 tháng một lần. Tức là mỗi năm sẽ có 4 đợt thay đổi và giá được cập nhật hàng quý theo chi phí phát điện.
Đề xuất giá bán lẻ điện bình quân sẽ có tăng, giảm với biên độ cụ thể cũng được giữ như dự thảo gần nhất. Cụ thể, trường hợp các thông số đầu vào các khâu (phát điện, truyền tải, phân phối...) làm giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bình quân hiện hành, EVN có trách nhiệm giảm giá ở mức tương ứng. Tập đoàn này sẽ lập hồ sơ báo cáo Bộ Công Thương, Tài chính để kiểm tra, giám sát.
Ở chiều ngược lại, khi giá điện bình quân tăng từ 3% trở lên so với giá hiện hành, EVN được phép điều chỉnh tăng. Trường hợp giá điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên so với mức hiện hành, có ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, Bộ Công Thương sẽ chủ trì, kiểm tra rà soát, lấy ý kiến Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan.
Dự thảo cũng nêu rõ, trong trường hợp cần thiết, bộ sẽ yêu cầu EVN thuê tư vấn độc lập để thẩm tra báo cáo chi phí sản xuất kinh doanh điện của tập đoàn cùng các đơn vị thành viên.
Ngoài Bộ Tài chính, Bộ Công Thương đề xuất các bộ ngành liên quan phối hợp điều hành, cơ quan thống kê đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá điện.
