UBND TP HCM vừa có văn bản chỉ đạo về phương án phục dựng tượng vua Lê Lợi và cụ Trần Nguyên Hãn, theo đề xuất của Sở Văn hóa và Thể thao.
Theo đó, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi chấp thuận cho Sở Văn hóa và Thể thao thực hiện phục dựng tượng vua Lê Lợi về nguyên hiện trạng và bàn giao cho UBND quận 6 trưng bày theo vị trí đề xuất của quận 6.
Khu vực bùng binh Quách Thị Trang trước chợ Bến Thành, quận 1, TP HCM. Thành phố đang lên kế hoạch đặt tượng cụ Trần Nguyên Hãn về lại chỗ cũ.
Đồng thời, phục dựng tượng cụ Trần Nguyên Hãn về nguyên hiện trạng và chuyển giao cho Ban Quản lý công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc tiến hành bảo quản, lưu trữ.
Đúc khuôn tạo bản sao âm bản tượng cụ Trần Nguyên Hãn phục vụ việc đúc tượng mới khi có chỉ đạo của UBND TP HCM.
UBND TP HCM giao UBND quận 6 tiếp nhận tượng vua Lê Lợi sau khi phục dựng và chủ trì phối hợp cùng các đơn vị để đặt tượng, thi công bệ đặt tượng theo đúng quy định, đảm bảo hài hòa, phù hợp với không gian kiến trúc, cảnh quan khu vực tại vị trí phù hợp trên địa bàn quận.
Ban Quản lý công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc tiếp nhận tượng cụ Trần Nguyên Hãn và bảo quản, lưu trữ đảm bảo yếu tố lịch sử, trang trọng, khoa học.
Trước đó, Sở Văn hóa và Thể thao đã báo cáo UBND TP HCM về kết quả kiểm định và phương án thực hiện xử lý tượng của Vua Lê Lợi và cụ Trần Nguyên Hãn.
Kết quả kiểm định chất lượng tượng vua Lê Lợi về tổng thể tượng còn nguyên vẹn, bề mặt ngoài có dấu hiệu phong hóa nhẹ, lớp bề mặt tượng nứt vỡ cục bộ, một số vị trí để lộ cốt thép hoen rỉ và xuất hiện nhiều lằn nứt nhỏ trên bề mặt tượng.
Tượng có các vết nứt nhỏ (chân chim) trên toàn bộ tượng; vết nứt lớn tập trung vào vị trí vai cánh tay cầm cờ; vết vỡ cục bộ tập trung vào vị trí chân phải, đai lưng...
Đối với tượng cụ Trần Nguyên Hãn, tổng thể tượng không còn nguyên vẹn, bề mặt ngoài có dấu hiệu phong hóa nhẹ, lớp bề mặt tượng nứt vỡ cục bộ, một số vị trí để lộ cốt thép hoen rỉ và xuất hiện nhiều lằn nứt nhỏ trên bề mặt tượng, cánh tay phải đỡ chim bồ câu bị gãy rời, phần thanh kiếm và cánh tay có dấu hiệu đứt gãy.
Bốn chân tượng bị cắt không thể đứng được, tại vị trí chân ngựa bị cắt, lộ ra cốt sắt đã bị mục, phần cốt sắt đường kính 20 mm không được bảo quản trong thời gian dài nên đã mục; chân phải tượng bị mất trước khi di dời....
Bên cạnh đó, do kết cấu tượng rỗng, sau thời gian dài chịu nắng mưa ngoài trời nên cốt thép bên trong tượng bị nước mưa xâm thực rỉ sét.
Sở Văn hóa và Thể thao đánh giá tượng cụ Trần Nguyên Hãn đã xuống cấp phức tạp nên hiệu quả sử dụng về lâu dài không cao và chi phí bảo trì hàng năm rất tốn kém.
Từ năm 2013, tượng vua Lê Lợi được di dời từ vòng xoay Cây Gõ về công viên Phú Lâm để bàn giao mặt bằng thi công cầu vượt tại vòng xoay.
Từ tháng 12-2014, tượng cụ Trần Nguyên Hãn ở khu vực vòng xoay chợ Bến Thành (quận 1) cũng được di dời về công viên Phú Lâm để triển khai dự án Tuyến Metro số 1.
Sau khi Metro số 1 hoàn trả mặt bằng, TP HCM triển khai dự án cải tạo cảnh quan khu vực trước chợ Bến Thành và cải tạo chỉnh trang chợ Bến Thành. Thành phố đã có kế hoạch di dời tượng cụ Trần Nguyên Hãn về vị trí cũ.
Hiện TP HCM có nhiều tượng đài được xây trước năm 1975 đặt tại các giao lộ lớn. Đây đều là tượng danh nhân lịch sử, anh hùng dân tộc như tượng: Phù Đổng Thiên Vương (ngã 6 Phù Đổng, quận 1), Trần Hưng Đạo (công trường Mê Linh, quận 1), An Dương Vương (quận 5)... Nhiều tượng đã xuống cấp nên đang được thành phố cải tạo.
UBND TP HCM chấp thuận phục dựng nguyên trạng tượng vua Lê Lợi và cụ Trần Nguyên Hãn. Trong đó, tượng Trần Nguyên Hãn được đúc khuôn phục vụ tạo thêm bản sao, ngoài bản gốc được lưu giữ, trưng bày.
